Degradacja i stabilizacja termoplastycznych elastomerów eterowo-estrowych (TPE-E)

A. Szymczyk; Z. Rosłaniec

Data publikacji : 2022-08-30

Tom 51 Nr 9 (2006)

Degradacja i stabilizacja termoplastycznych elastomerów eterowo-estrowych (TPE-E)

A. Szymczyk Z. Rosłaniec

Abstrakt

Na podstawie danych literaturowych i prac własnych (144 pozycje pochodzące w przeważającej części z ostatnich 20 lat) przedstawiono przegląd możliwych mechanizmów degradacji termicznej i termooksydacyjnej termoplastycznych elastomerów poli(eterowo-estrowych) (TPE-E). Do grupy tej, oprócz handlowych kopoli(etero-estrów), opartych na PBT, PBN, PEOX i PTMO, zaliczono wiele kopolimerów blokowych różniących się budową segmentów - ugrupowanie estrowe, oprócz innych grup funkcyjnych, może występować w segmencie zarówno sztywnym, jak i giętkim. Czas życia TPE-E zależy od procesów utleniania oraz termicznej degradacji, przeważnie postępujących niezależnie od siebie. Termiczne utlenianie elastomerów estrowych może mieć miejsce na każdym etapie ich cyklu życia: podczas syntezy, przetwórstwa a także przechowywania i użytkowania gotowych wyrobów. Porównano wpływ wprowadzenia różnorodnych dodatków na procesy rozkładu i starzenia TPE-E. Dzięki odpowiedniemu doborowi stabilizatorów i przeciwutleniaczy oraz wyjściowych substratów można uzyskać materiały charakteryzujące się doskonałymi właściwościami użytkowymi i znaczną odpornością na oddziaływanie różnych warunków środowiska.

Słowa kluczowe

termoplastyczne elastomery eterowo-estrowe ; budowa chemiczna ; degradacja termooksydacyjna ; stabilizacja thermoplastic polyester elastomers ; chemical structure ; thermo-oxidative degradation ; stabilization

Szczegóły

Bibliografia

Wskaźniki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szymczyk, A., & Rosłaniec, Z. (2022). Degradacja i stabilizacja termoplastycznych elastomerów eterowo-estrowych (TPE-E). Polimery, 51(9), 627–642. Pobrano z https://polimery.ichp.vot.pl/index.php/p/article/view/1563

Bibliografia

Nagai Y., Nakamura D., Mayke T., Ueno H., Matsumoto N., Kaji A., Ohishi R: Polym. Degr. Stab. 2005,88, 251.

[2] Walker B. M., Rader Ch. R: „Handbook of Thermoplastic Elastomers", Van Norstrand Reinhold, New York 1988.

[3] Rosłaniec Z., Pietkiewicz D.: w pracy zbiorowej „Handbook of Thermoplastic Polyesters" (red. Fakirów S.), Wiley-VCH Verlag GmbH, Weinheim 2002, str, 581—642.

[4] Holden G., Legge N. R., Quirk R. R, Schro-eder H. E.: „Thermoplastic Elastomers", II wyd., Hanser Publ, Munich — Vienna — New York 1996.

[5] Domininghaus H.: „Plastics for Engineers, Materials Properties, Application", Hanser Pub., Munich 1993.

[6] Balta Calleja R J., Rosłaniec Z.: „Block Copolymers", Marcel Decker Inc., 2000, str. 451—478, 505—530.

[7] Fakirov S., Gogeva T.: Macromol Chem. 1990,191, 603, 615, 2341.

[8] Coleman D.: J. Polym. Sci. 1954,14,15.

[9] Yokoyama M., Anazawa H., Takahashi A., Inoue S., Katanka K., Yui N., Sakurai Y.: Macromol. Chem. 1990,191, 301.

[10] Higgins J. S., Carter A. J.: Macromolecules 1984,17, 2197.

[11] Nicholas Ch. V., Luo Y. Z., Deng N. J., Attword D., Collett J. H., Prince C., Booth C.: Polymer 1993, 34, 138,

[12] Słonecki J.: Acta Polymerica 1991, 42, 655.

[13] Lembicz E., Słonecki J.: Kaut. Gummi Kunstst. 1991, 44, 668.

[14] Wu C., Woo K. R, Luo X. L., Ma D. Z.: Macromolecules 1994, 27, 6055.

[15] Kang H. J., Park S. S.: J. Appl. Polym. Sci. 1999, 37, 3770.

[16] Tijsma E. J., van der Does L, Banties A., Vulic L: Polymer 1994,35,5483.

[17] Tijsma E. J., van der Does L., Banties A., Vulic L, Werumeus Buning G. H.: Macromolecules 1994, 27,179.

[18] Eguerra T. A., Rosłaniec Z., Lopez-Cabarcos E., Balta-Calleja F. J.: Macromolecules 1995, 28,4516.

[19] Rosłaniec Z.: Polimery 1997,42,456.

[20] Rosłaniec Z., Wojcikiewicz H.: Polimery 1988,33,360.

[21] Rosłaniec Z.: Polimery 1992, 37, 328.

[22] El Fray M,, Słonecki J.: Polym. Piast. Technol. Eng. 1999, 38, 51.

[23] El Fray M., Słonecki J.: Angew. Macromol. Chem. 1997, 234,103.

[24] El Fray M., Słonecki J.: Macromol. Symp. 1997,122,335.

[25] Prowans R, El Fray M., Jursa J.: Polimery 2005, 50,131.

[26] El Fray M., Słonecki J., Broza G.: Polimery 1997, 42, 35.

[27] El Fray M., Kozłowska A., Słonecki J.: Elastomery 1997, l, 12; 1998,2,3.

[28] Kozłowska A., Słonecki J.: Polimery 1998,43,188.

[29] Kozłowska A.: „Wpływ budowy chemicznej segmentów giętkich na niektóre właściwości multiblokowych kopolimerów", Praca doktorska, Politechnika Szczecińska, Szczecin 2000.

[30] Słonecki J., Woropaj A.: Polimery 1996,41,344.

[31] Marossy K., Deak G., Keki S., Zsuga M.: Macromolecules 1999, 32, 814.

[32] Walch E., Gaymans R. J.: Polymer 1994,35,636.

[33] Mahato B. M., Shit S. C., Maiti S.: Eur. Polym. 1985, 21, 925.

[34] Mahato B. M., Maiti S.: Colloid. Polym. Sci. 1988,266,601.

[35] Mahato B. M., Shit S, C,, Maiti M. M., Maiti S.: Angew. Macromol. Chem. 1985, 134,113.

[36] Rosłaniec Z.: Polymer 1992, 33, 1717.

[37] Rosłaniec Z.: Polimery 1997,42,367.

[38] Folks M. J.: „Processing Structure and Properties of Block Copolymers", Elsevier Applied Science Publishers, London — New York, 1985.

[39] Rosłaniec Z.: „Układy polimerowe o właściwościach elastotermoplastycznych", Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej, nr 503, Szczecin 1993.

[40] Bogdanov B., Mikhailov M., Garilova G., Panev R: Acta Polymerica 1991, 42, 255.

[41] Stevenson J. C., Cooper S. L.: Macromolecules 1988,21,1309.

[42] Castles J. L., Vallance M. A., Mckenna J, M., Cooper S. L.: J. Polym. Sci.: Polym Phys. 1985, 23, 2119.

[43] Nelsen S. B., Gromelski S. J., Charles J. J.: J. Elast. Plast. 1983,15, 256.

[44] Siemiński J.: „Reaktywne mieszaniny polimerowe", Praca doktorska, Politechnika Szczecińska, Szczecin 1996.

[45] Geogeva T., Fakirov S.: Macromol. Chem. 1990, 191, 2355.

[46] Ma D., Wang M., Zhang X., Luo X.: J. Appl. Polym. Sci. 1986, 69, 947.

[47] Reed M. A., Gilding D. K.: Polymer 1981, 22, 499.

[48] Zeilstra J. J.: J. Appl. Polym. Sci. 1986, 31, 1977.

[49] Tsai R.-S., Lee Y.-D.: J. Appl. Polym. Sci. 1997, 73, 1441.

[50] Tsai R.-S., Lee Y.-D.: J. Appl. Polym. Sci. 1997, 66,1411.

[51] Gaymans R. J., Haon J. L.: Polymer 1993,34,4360.

[52] Ukielski R.: Polimery 1995,40,160.

[53] Bennekom A. C. M., Gaymans R. J.: Polymer 1997, 38, 657.

[54] Ukielski R., Pietkiewicz D.: J. Macromol. Sci. Phys. 1998, B37, 255.

[55] Nelb R. G., Chen A. T., Onder K.: w pracy zbiorowej „Thermoplastic Elastomers, A comprehensive Review" (red. Legge N. R., Holden G., Schroeder H. E.), Hanser Publ., Munich 1987.

[56] Van Hutten, Mangnus R. M., Gaymans R. J.: Polymer 1993, 34, 4193.

[57] Pietkiewicz D., Rosłaniec Z.: Polimery 1999, 44, 115.

[58] Rozes L., Tessier M., Marechal E.: „International Symposium on Polycondensation 96", Paris 1996, str. 334.

[59] Mitrach K., Pośpiech D., Haubler L., Voigt D., Jehnichen D., Ratzsch M.: Polymer 1993, 34, 3469.

[60] Snopatkim M., Ravindranath K., Ponrathnam S.: Polym. J. 1994,26, 804.

[61] Szymczyk A., Ezquerra T. A., Rosłaniec Z.: J. Macromol. Sci. Phys. 2001, B40, 669.

[62] Szymczyk A., Rosłaniec Z.: Polym. Adv. Technol. 1999,10,579.

[63] Parry K. R, Jackoson W. J., Caldwell J. R.: J. Appl. Polym. Sci. 1965,9,3451.

[64] Kricheldorf H. R., Langanke D.: Macromol. Chem. Phys. 1999, 200,1183.

[65] Xiong C. D., Cheng L. M., Xu R. R, Deng X. M.: J. Appl. Polym. Sci. 1995, 55, 865.

[66] Ukielski R., Wojcikiewicz H.: Polimery 1988, 33, 9.

[67] Magryta J., Pyskło L., Rosłaniec Z., Kapko E.: Polimery 1988,33,464.

[68] Pat. jap. 02 269 118 (1990).

[69] Pat. jap. 01 095 127 (1989).

[70] Pat. pol. 158 339 (1992).

[71] Hsu J., Choi K. Y.: J. Appl. Polym. Sci. 1987, 33, 329.

[72] Paatero E., Narhi K., Salmi T., Stall M., Nyholm R, Immonen K.: Chem. Eng. Sci. 1994, 49, 3601.

[73] Chang S. J., Chang F. Ch., Tsai H. B.: Polym. Eng. Sci. 1995, 35,190.

[74] Laurienzo R, Malinconico M., Martuscelli E., Volpe M. G.: Polymer 1989, 30, 835.

[75] Yoon K. H., Kwon M. H., Jeon M. H., Park O. O.: Polymer J. 1993, 25, 219.

[76] Hochschele G. K., Witsiepe W. K.: Angew. Makromol. Chem. 1973, 29, 267.

[77] Hochschele G. K.: Angew. Makromol. Chem. 1977, 58,299.

[78] Costa L., Lauda M. R, Cameron G. G., Qureshi M. Y: Polym. Deg. Stab. 2000, 67, 527.

[79] Bonekhel M., McNeill I. C.: Polym. Degr. Stab. 1995,49,347.

[80] Costa L., Camino G., Lauda M. R, Cameron G. G., Qureshi M. Y: Polym. Degr. Stab. 1998, 62, 49.

[81] Costa L., Lauda M. R, Cameron G. G., Qureshi M. Y: Polym. Degr. Stab. 2000, 67, 527.

[82] Lefevre H., Fadet A.: Macromol. Chem. Phys. 1998, 199, 815.

[83] Szymczyk A.: „Stabilność termiczna i termooksydacyjna multiblokowych kopolimerów eterowo-estrowych", badania niepublikowane zrealizowane w ramach projektu badawczego KBN nr 0941/T09/2002/22.

[84] Verbanc J. J.: w pracy zbiorowej „Developments in Polymer Stabilization 4" (red. Scott G.), Appl. Sci. Publ. LTD, London 1981, str. 247.

[85] Ghosh S., Khastgir D., Bhowmick A. K., Mukunda R G.: Polym. Degr. Stab. 2000, 67, 427.

[86] Botelho G., Queirós A., Gijsman R: Polym. Degr. Stab. 2000, 68, 35.

[87] Botelho G., Queirós A., Gijsman R: Polym. Degr. Stab. 2000, 67,13.

[88] Dixon D. D., Ford M. E., Mantel G. J.: J. Polym. Sci, Polym. Lett. 1980,18,131.

[89] Jabarin S. A., Lofgren E. A.: Polym. Eng. Sci. 1984, 24, 1056.

[90] Ohtani H., Kimura T., Tsuge S.: Analytical Sci. 1986,2,179.

[91] AdamsR. E.:J, Polym. Scl 1982,20,119.

[92] Montaudo G., Puglisi C., Samperi R: Polym. Degr. Stab. 1993, 42, 13.

[93] Holland B. J., Hay J. N.: Polymer 2002, 43, 1835.

[94] Rafler G., Baesche J., Moller B., Stromeyer M.: Acta Polymerica 1981, 32, 608.

[95] Rafler G., Blaesche J.: Acta Polymerica 1982, 33, 472.

[96] Bikiaris D. N., Karayannidis G. R: Polym. Degr. Stab. 1999, 63,213.

[97] Tabankia M. H., Philippant J. L., Gardette J. L.: Polym. Degr. Stab. 1985,12, 349.

[98] Dellinger J. A., Roberts C. W.: J. Polym. Sci. 1989,18, 3129.

[99] Nagai Y, Ogawa T., Zhen L. Y, Nishimoto Y, Ohishi R: Polym. Degr. Stab. 1997, 56, 115.

[100] Nagai Y, Ogawa T., Nishimoto Y, Ohishi R: Polym. Degr. Stab. 1999, 65,217.

[101] Silin-Boranowska L.: Polimery 1986, 31, 349.

[102] Irusta L., Fernandez-Berridi M. J.: Polymer 1999,40, 4821.

[103] Gijsman R, Meijers G., Yitarelli G.: Polym. Degr. Stab. 1999, 65, 433.

[104] Nagai Y, Nakamura D., Ueno H., Matsumoto N., Ohishi R: Polym. Degr. Stab. 2005, 88, 256.

[105] Klier L, Rosłaniec Z., Duchaćek V.: Polimery 1990, 35, 258.

[106] Rosłaniec Z., Duchaćek V.: Polimery 1991, 36, 18.

[107] Rosłaniec Z., Duchaćek V.: Piasty Kauć. 1988, 25, 303.

[108] Rosłaniec Z., Wojcikiewicz H.: Polimery 1986, 31, 204.

[109] Rosłaniec Z., Pietkiewicz D.: International Conference „Polymer Modifi-cation, Degradation and Stabilisation", 3—7 września 2000, Palermo, Włochy, Pl/W/10, str. 15.

[110] Yerbanc J. J.: w pracy zbiorowej „Developments in Polymer Stabilization A" (red. Scott G.), Appl. Sci, Publ. LTD, London 1981, str. 247.

[111] Archodoulaki V.-M, Liiftl S., Seidler S.: Polym. Degr. Stab. 2004, 86, 75.

[112] Cataldo R: Eur. Polym. J. 2002,38,885.

[113] Cataldo R: Polym. Degr. Stab. 2001,72, 787.

[114] Pospiśil J., Klemchuk J. L.: „Oxidation inhibition in organic materials", tom I, CRC, Press 1990.

[115] Pat. europ. 510 545 (1992).

[116] Barret J., Gijsman R, Swagten J., Lang R. F. M.: Polym. Degr. Stab. 2002,75,367.

[117] Pospiśil R: „Developments in polymer stabilization", Appl. Sci. Publ. LTD, London 1984, str. 1—63.

[118] Thinius K.: „Stabilisierung und Alterung von Plastwerk-stoffen", 1996, t. l, str. 622.

[119] Pat. USA 3 896 078 (1972).

[120] Kern W., Cherdron H.: Macromol. Chem. 1960,40,101.

[121] Pat. USA 3 856 749 (1973).

[122] Rosłaniec Z., Wojcikiewicz H.: Prace Naukowe Instytutu Technologii Organicznej i Tworzyw Sztucznych Politechniki Wrocławskiej 1985,14, nr 39,44.

[123] Pat. pol. 141 346 (1987).

[124] Pat. Pol. 157 884 (1992).

[125] Bolelho G., Gijsman R, Machado A. V.: Polym. Degr. Stab. 2004, 85, 991.

[126] Rosłaniec Z., Ratuszyńska H.: Polimery 1990, 35, 450.

[127] Wolfe J. R.: Rubb. Chem. Technol 1981, 54, 988.

[128] Pat. jap. 75 117 843 (1975).

[129] Pat. jap. 75 117 844 (1975).

[130] Jiang-Qing R, Jie Z.: Polym. Degr. Stab. 1992,36,655.

[131] Pat. jap. 59 152 990 (1975).

[132] Stabaxol R: „Preliminary Data Sheet" Rhein Chemie Rheinan GmbH, 2001.

[133] Lefevre C., Mathieu C., Tidijani A., Dupret L, Van de Wauven C., De Winter W., David C.: Polym. Degr. Stab. 1999, 64, 6.

[134] Kint D. R R., Munoz-Guerra S.: Polym. Int. 1999, 48, 364.

[135] Cerda-Cuellar M., Kint D. R R., Munoz-Guerra S., Marques-Calvo M. S.: Polym. Degr. Stab. 2004,85,865.

[136] Bakker D., Van Blitterswijk C. A., Deams W. T, Grote J. J.: J. Biomed. Mater. Res. 1988, 22,423.

[137] Witt U., Mulle R. J., Deckwer W. D.: Macromol. Chem. Phys. 1996,197,1525.

[138] Tokiwa V., Ando T, Suzuki T, Takedo T.: Polym. Mater. Sci Eng. 1990, 62, 988.

[139] Lee S. H., Lim S. W., Lee K. H.: Polym. Int. 1999, 48, 861.

[140] Nagata M., Kiytsukuri T., Minami S., Tsutsumi N., Sakai W.: Polym. Int. 1996,39, 83.

[141] Zhou M., Takayangi M., Yoshida Y, Ishi S., Noguchi H.: Polym. Buli. 1999, 67,1253.

[142] Mochizuki A., Seita Y, Nakashima T., Mendo R, Yamashita S.: J. Appl. Polym. Sci 1998, 67, 1253.

[143] Gargon K. D., Lentz R. W., Farris R. J., Fuller R. C.: Polymer 1994, 35,4358.

[144] Gargon K. D., Lentz R. W., Farris R. J., Fuller R. C.: Macromolecules 1992, 25,3723.

Google Scholar

Cytowania w Google Scholar

Statystyki

Total abstract views : 0

PDF Downloads : 0